Բացի որոշակի պահքի օրերից, Հայկական եկեղեցական օրացույցում գոյություն ունեն նաև հատուկ պահքի շաբաթներ.
Քառասնորդական Պահք, տևողությունը քառասուն օր է, սկիզբը Զատիկից յոթ շաբաթ առաջ
Առաջավորաց Պահք, Մեծ Պահքից առաջ երրորդ շաբաթվա երկուշաբթիից մինչև ուրբաթ
Սուրբ Ծննդյան Պահք – դեկտեմբերի 30-ից մինչև հունվարի 5-ը
Սուրբ Աստվածածնի Վերափոխման Պահք–Վերափոխումից մի շաբաթ առաջ, երկուշաբթիից մինչև ուրբաթ
Անվանակոչության Պահք – Աստծո պայծառակերպումից մի շաբաթ առաջ, երկուշաբթիից մինչև հինգշաբթի
Խաչվերաց Պահք – Խաչվերաց տոնից մի շաբաթ առաջ, երկուշաբթիից մինչև ուրբաթ
Գոյություն ունեն նաև շաբաթական պահքեր, որոնց ընթացքում երկուշաբթի, երեքշաբթի և հինգշաբթի օրերին թույլատրվում է նշել սրբերի հիշատակի օրերը: Շաբաթական պահքերն են.
Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչի պահք – Սուրբ Գրիգորի մասունքներին տիրանալու տոնից մի շաբաթ առաջ, երկուշաբթիից մինչև ուրբաթ
Սուրբ Հակոբի պահք – Սուրբ Հակոբ Մծբնեցու տոնից մի շաբաթ առաջ, երկուշաբթիից մինչև ուրբաթ
Վարագա Խաչի պահք – Վարագա սարի վրա Խաչի Հայտնության տոնից մի շաբաթ առաջ, երկուշաբթիից մինչև ուրբաթ
Աստծո տոնի պահք – Սուրբ Երրորդության երկրորդից վեցերորդ օրերին
Աստծո տոները նվիրված են Քրիստոսի երկրային կյանքին և սուրբ Աստվածածնին, ինչպես նաև տոներ են, որոնք նվիրված են Սուրբ եկեղեցուն և Սուրբ Խաչին:
Առաջին Աստծո տոներն են Աստծո Հայտնությունն ու Սուրբ Զատիկը: Հին ժամանակներում Աստծո Հայտնությունը տոնվում էր հունվարի 5-ից մինչև 13-ը: Այն իր մեջ ներառնում էր Աստծո երկրային կյանքի առաջին օրերի բոլոր տոնակատարությունները: Ժամանակի ընթացքում այդ օրերը սկսեցին նշվել որպես առանձին տոներ:
Այսօր Հայկական եկեղեցին տոնում է.
Հայտնություն (Աստծո Ծնունդ և Մկրտություն)- հունվարի 6-19
Սուրբ Ծնունդ - հունվարի 7-20 -12-25
Սուրբ Կնունք և Մկրտություն – հունվարի 5-18
Քրիստոսի Անվանակոչություն- հունվարի 13-26
Տյարնընդառաջ – փետրվարի 14-27
Տոների երկրորդ (Զատիկի) շրջանը նվիրված է Հիսուս Քրիստոսին և կոչվում է Հարություն (Զատիկ): Այն սկսվում էր Երուսաղեմ Աստծո Մուտքին նվիրված տոնակատարություններով և ավարտվում Հիսնօրյակով, իր մեջ ներառնելով Փրկչի երկրային վերջին օրերի մասին հիշատակումները: Ավելի ուշ այդ շրջանը բաժանվեց առանձին տոների: Ներկայումս Հայկական եկեղեցին նշում է.
Աստծո Մուտքը Երուսաղեմ
Ավագ Շաբաթ
Հիսուս Քրիստոսի հրաշափառ Հարության տոն
Զատիկ
Համբարձման տոն
Սուրբ Երրորդության տոն, Սուրբ Հոգու հայտնությունը և Հիսնօրյակը
Վարդավառ – տոնը նվիրված է Աստծո Պայծառակերպությանը, որը տեղի ունեցավ Ֆավոր սարի վրա:
Տոնակատարությունները նշանակված էին Հայկական օրացույցի առաջին օրը – Նավասարդ ամսվա մեկին ( օգոստոսի 11): Այդ օրը հայերը նշում էին հեթանոսական տոն, այդ պատճառով էլ որոշ ծիսակատարություններ պահպանվել են: Աղավնիներ բաց թողնելու, միմյաց վրա ջուր լցնելու և վարդերով զարդարվելու ավանդույթներին Առաքելական եկեղեցին աշխատել է քրիստոնեական իմաստ տալ, կապելով Նոյյան Տապանի, Մեծ Հեղեղի և այլնի հետ:
Օգոստոսին նշվում է նաև Աստվածամոր Վերափոխման Տոնը և Խաղողօրհնեքը: Ելնելով դրանից, VI դարում Մովսես II (574-604) Կաթողիկոսը ներառավ Վերափոխման Տոնը Զատիկի տոների շրջանի մեջ, նշանակելով այն Հիսնօրյակից հետո յոթերորդ կիրակին: Եվ այդպիսով, Վերափոխման Տոնը Հայկական եկեղեցական օրացույցում դարձավ ոչ կայուն և նշվում է հուլիսի 28-ից մինչև օգոստոսի 1-ը:
Սրճարան և ռեստորան |
Արտադրամաս |
Տուրիզմ ԲԱՅԱԶԵՏ |
Հայաստանի պատմություն |